ဖွဲ့စည်းခြင်း
တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်များကို သက်ဆိုင်ရာ တိုင်းဒေသကြီးများနှင့် ပြည်နယ်အသီးသီးတွင် ၂၀၀၈ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံ အခြခံဥပဒေအရ တည်ထောင်ထားပါသည်။
တရားရုံးဖွဲ့စည်းပုံ
တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်အသီးသီးတွင် တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်တရားလွှတ်တော် တရားသူကြီးချုပ်အပါအဝင် တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်တရားလွှတ်တော် တရားသူကြီးများဦးရေ အနည်းဆုံး ၃ ဦးမှ အများဆုံး ၇ ဦး ထိ ခန့်အပ်နိုင်ပါသည်။ နိုင်ငံတော်သမ္မတသည် ပြည်ထောင်စုတရားသူကြီးချုပ်၊ သက်ဆိုင်ရာ တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ်တို့နှင့် ညှိနှိုင်း၍ ၂၀၀၈ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံ ဥပဒေပုဒ်မ ၃၁၀ နှင့် ၂၀၁၀ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စုတရားစီရင်ရေးဥပဒေ ပုဒ်မ ၄၈ တို့အရ သက်ဆိုင်ရာ တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်လွှတ်တော်၏ သဘောတူညီချက်ဖြင့် ပြည်နယ် သို့မဟုတ် တိုင်းဒေသကြီး တရားလွှတ်တော် တရားသူကြီးချုပ်အဖြစ် ခန့်အပ်နိုင်ပါသည်။ နိုင်ငံတော်သမ္မတသည် ပြည်ထောင်စုတရားသူကြီးချုပ်၊ သက်ဆိုင်ရာ တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ် ဝန်ကြီးချုပ်တို့နှင့် ညှိနှိုင်း၍ တင်ပြလာသူအား ၂၀၀၈ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၃၁၀ နှင့် ၂၀၁၀ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စုတရားစီရင်ရေးဥပဒေ ပုဒ်မ ၄၈ တို့အရ သက်ဆိုင်ရာ တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်လွှတ်တော်၏ သဘောတူညီချက်ဖြင့် ပြည်နယ် သို့မဟုတ် တိုင်းဒေသကြီးတရားလွှတ်တော် တရားသူကြီးများ အဖြစ် ခန့်အပ်နိုင်ပါသည်။
စီရင်ပိုင်ခွင့်အာဏာ
တရားမမှုများတွင် အခင်းဖြစ်အမှုတန်ဖိုး သိန်း ၃၀၀၀၀ အထက် တန်ဖိုးအကန့်အသတ်မရှိ တရားမမူလမှုများ သို့မဟုတ် အငြင်းပွားမှုများကို ကြားနာ စီရင် ဆုံးဖြတ်နိုင်ပါသည်။ သာမန်အားဖြင့် တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်များသည် ပြစ်မှုဆိုင်ရာမူလမှုခင်းများကို ထူးခြားသည့် အကြောင်းရှိသည်မှတပါး အရေးယူဆောင်ရွက်လေ့မရှိပါ။
တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်သည် ကိုယ်ပိုင် အုပ်ချုပ်ခွင့်ရ တိုင်းတရားရုံး၊ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့် ရဒေသတရားရုံး သို့မဟုတ် ခရိုင်တရားရုံးက ချမှတ်သော စီရင်ချက်၊ ဒီကရီ၊ အမိန့်ကို ဥပဒေနှင့်အညီ အယူခံမှု စီရင်ပိုင်ခွင့် အာဏာနှင့် စီရင်ချက်၊ အမိန့်ကို ဥပဒေနှင့်အညီ ပြင်ဆင်မှု စီရင်ပိုင်ခွင့် အာဏာများ ရှိသည်။
၎င်းပြင် သက်ဆိုင်ရာ တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်များအတွင်း တရားရုံးတစ်ရုံးမှ အခြားတရားရုံး တစ်ရုံးသို့ အမှုလွှဲပြောင်းပေးမှုကိုလည်း စစ်ဆေးစီရင်နိုင်ပါသည်။ တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ် တရားလွှတ်တော်မှ ချမှတ်သည့် စီရင်ချက် သို့မဟုတ် အမိန့်အပေါ် ပြစ်ဒဏ် ချမှတ်ခံရသူသည် ပြည်ထောင်စု တရားလွှတ်တော်ချုပ်သို့ အယူခံခွင့် ရှိပါသည်။